Przeszczep mikrobioty jelitowej (zabieg FMT)
Przeszczep mikrobioty – sposób na zdrowe jelita
Szacuje się, że w Polsce co najmniej 12 tyś. osób rocznie choruje na zapalenie jelit wywołane bakterią C. difficile, a 88% pacjentów wymaga z tego powodu hospitalizacji. W związku ze wzrastającą częstością antybiotykoterapii, częstość tej infekcji stale wzrasta.
Przeszczep mikrobioty jelitowej (FMT-ang.fecal microbiota transplant) jest najbardziej efektywną terapią nawrotowej infekcji C. difficile. Wykazano skuteczność tej procedury sięgającą 90%.
Spis treści
Zakażenia bakterią Clostridioides (Clostridium) difficile
Szacuje się, że w Polsce co najmniej 12 tys. osób choruje z powodu zakażenia Clostridioides difficile, bakterii, której namnożenie w organizmie może doprowadzić do zapalenia jelita grubego. Do zakażenia C. difficile najczęściej dochodzi w miejscu, w którym chory spodziewa się bezpieczeństwa i tego, że odzyska zdrowie, a nie je straci: w szpitalu. Bakterie gromadzą się w jelitach, kiedy pacjent przyjmuje antybiotyki o szerokim spektrum działania, które niszczą florę bakteryjną i tworzą warunki do namnożenie się bakterii odpornych na antybiotyki (tzw. niewrażliwych bakterii), wśród nich właśnie C. difficile.
Clostridioides difficile – profilaktyka nie zawsze wystarcza
Czynniki ryzyka zakażenia Clostridioides difficile
- Nadużywanie antybiotyków
- Przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej, H2-blokerów
- Hospitalizacja
- Wiek > 65 r.ż., choroby współistniejące
- Nieprawidłowości anatomiczne ( stan po operacji w obrębie jamy brzusznej, zwężenia, przetoki, uchyłki)
- Nieswoiste choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna )
- Żywienie dojelitowe
- Radioterapia, chemioterapia
- HIV
Leczenie zakażenia Clostridioides difficile
Niezależnie od możliwości minimalizowania ryzyka, rocznie dochodzi do co najmniej 12 tys. przypadków nowych zakażeń. To wartość minimalna, bo w rzeczywistości przypadków może być nawet cztery razy więcej. Dla aż 88 proc. z nich zakażenie C. difficile jest powodem kolejnej hospitalizacji.
- Odstawieniu antybiotyku,
- Przyjmowaniu wankomycyny.
Co to jest przeszczep mikrobioty jelitowej (zabieg FMT – ang.fecal microbiota transplant)?
Wymienione powyżej metody leczenia zakażenia C. difficile są długotrwałe, wiążą się z hospitalizacją lub przynajmniej częściowym wyłączeniem pacjenta z normalnego życia i pracy i nie dają gwarancji skuteczności. Nowością w leczeniu jest zabieg FMT, czyli przeszczep mikrobioty jelitowej. Mikrobiota jelitowa to pożyteczne bakterie, które znajdują się w naszych jelitach. Odpowiadają za prawidłowe trawienie oraz wzmacniają odporność organizmu. W jelitach zdrowego człowieka bytuje około 800 gatunków różnego rodzaju bakterii. Zaburzenie równowagi flory bakteryjnej może skutkować pojawieniem się szeregu dolegliwości i schorzeń – od biegunki i zaburzeń trawienia, ale może też być okolicznością sprzyjającą rozwojowi nowotworu.
FMT (fecal microbiota transplantation) to przeszczep kału, czyli transfer mikroorganizmów przewodu pokarmowego osoby zdrowej (dawcy) do przewodu pokarmowego osoby „chorej” (biorcy) wykonany w celach terapeutycznych. Zabieg ten wyróżnia się bardzo dużą skutecznością. W przypadku 85 proc. osób, u których C. difficile odpowiedzialna była za błoniaste zapalenie jelit, wystarczył jeden przeszczep, by całkowicie usunąć bakterie. Powtórzenie zabiegu zagwarantowało skuteczność na poziomie 94 procent.
Przeszczep mikrobioty – sposoby
- FMT przez sondy (dożołądkowa/dodwunastnicza)
- FMT przez gastroskop
- FMT przez kolonoskop
- FMT jako wlewka doodbytnicza
Proponujemy jeszcze inny, innowacyjny na polskim rynku sposób podania leku: kapsułki z zawiesiną mikrobioty jelitowej. Co decyduje o jego wyjątkowości?
Preparat jest głęboko mrożony i przewożony w suchym lodzie, a następnie w określonym czasie przed procedurą rozmrożony i podany pacjentowi. To daje gwarancję bezpieczeństwa.
Kto kwalifikuje się do przeszczepu mikrobioty jelitowej?
Do zabiegu FMT, który może zostać wykonany bez dodatkowych procedur administracyjnych kwalifikują się pacjenci:
- z nawrotem C. difficile wymagającym hospitalizacji,
- po co najmniej dwóch wcześniejszych epizodach zakażenia C. difficile, które niekoniecznie wymagały hospitalizacji,
- z umiarkowanego stopnia infekcją C. difficile nieodpowiadającą na minimum tydzień leczenia wankomycyną,
- z ciężkim zakażeniem C. difficile lub rzekomobłoniastym zapaleniem jelita grubego, które nie odpowiadają na minimum dwa dni leczenia wankomycyną.
Korzyści dla pacjentów poddanych FMT
- Wysoka skuteczność zabiegu, nieporównywalna z żadną inną procedurą
- To jednorazowy zabieg (lub jednorazowe podanie kapsułek)
- Krótki czas pobytu w szpitalu
Jak wygląda procedura przeszczepu mikrobioty jelitowej?
- Pacjent umawia się na konsultację gastroenterologiczną z kwalifikacją do procedury i wydaniem leku, który należy przyjmować wcześniej.
- Pacjent pojawia się w szpitalu w Brzezinach i spędza w nim 1-2 dni.
- Wszczep może odbyć się poprzez podanie kapsułek albo w trakcie kolonoskopii.
Procedura FMT – rygorystyczne wymogi bezpieczeństwa
- Selektywny dobór dawców
- Rygorystyczne badanie materiału, w tym także SARS-CoV2
- Preparaty są wytwarzane w warunkach beztlenowych
- Każdy dawca co 60 dni ma wykonywane poniższe badania a dodatkowo każdy oddany materiał jest badany w cyklu poolowań co 5 dni (badania PCR oraz koronawirus) oraz każdorazowo w kierunku bakterii antybiotykoopornych
- Każdy pacjent otrzymuje Certyfikat Jakości podanego preparatu z dokładną informacją, jakim badaniom został poddany dawca preparatu
- HAV p/c IgM
- HAV p/c IgG
- HBV antygen Hbs
- HBV p/c anty HBc
- HCV p/c HCV
- HEV p/c IgM
- HEV p/c IgG
- HIV – Anty HIV 1/2 + p24 (test przesiewowy)
- T. pallidum – WR
- T. pallidum – kiła – TPHA
- Entamoeba histolytica p/c IgM
- Entamoeba. histolytica p/c IgG
- Strongyloides stercoralis p/c
- CMV p/c IgM
- CMV p/c IgG
- EBV p/c IgM (VCA)
- EBV p/c IgG (VCA)
- EBV IgG p/c EBNA
- EBV IgG p/c EA
- p/c IgE całkowite
- Morfologia z rozmazem automatycznym
- AST
- ALT
- ALP
- GGTP
- CRP
- Sód
- Potas
- Wapń całkowity
- Magnez
- Fosfor nieorganiczny
- Kreatynina/eGFR
- Bilirubina
- Albuminy
- Krew utajona w kale
- Kalprotektyna w kale
- Antygen H.pylori w kale
- Posiew ogólny kału (Salmonella sp, Shigella sp, Yersinia sp, Aeromonas sp, Plesiomonas sp, Yersinia sp)
- Posiew kału w kierunku grzybów drożdżopodobnych
- Posiew kału nosicielstwa kierunku MRSA
- Posiew kału nosicielstwa kierunku VRE
- Posiew kału nosicielstwa kierunku ESBL
- Posiew kału nosicielstwa kierunku pałeczek G(-) z nabytymi karbapenemazami
- P/c anty SARS-COV-2-IgM (test ELISA)
- P/c anty SARS-COV-2-IgG (test ELISA)
- Wykrywanie SARS-COV-2 w kale /PCR
- Wykrywanie jaj przywr, tasiemców, nicieni oraz cyst G. intestinalis (trzy próbki kału z trzech różnych dni)
- Badanie mikroskopowe kału na obecność cyst Cystoisospora/cyst Giardia
- Form inwazyjnych Dientamoeba fragilis i Blastocystis hominis z użyciem barwień: Giemsa, Zieehl-Neelsena, chromotrop 2R
- Badanie w kierunku mikrosporydiów/PCR
- Adenowirus/test immunochromatograficzny
- Enterowirus/test immunochromatograficzny
- Campylobacter (C.jejuni/C.coli/Cupsaliensis)/PCR
- Clostridioides difficile (toksyna A/B)/PCR
- P. shigelloides /PCR
Salmonella sp/PCR - Vibrio/PCR
- Y. enterocolitica/PCR
- E. coli (EAEC)/PCR
- E.coli (EPEC)/PCR
- E.coli (ETEC)/PCR
- E.coli (STEC)/PCR
- Shigella/E.coli (EIEC)/PCR
- Cryptosporidium/PCR
- Cyclospora cayetanensis/PCR
Ile kosztuje przeszczep mikrobioty jelitowej?
- KAPSUŁKI mikrobiota – 5500 zł
- KOLONOSKOPIA W ZNIECZULENIU
+ mikrobiota KOMERCYJNA – 7000 zł
dr n. med. Katarzyna Winter
Przygotowanie do zabiegu FMT
Aby procedura FMT była w pełni skuteczna wymagana jest co najmniej czterodniowa kuracja wankomycyną – pacjent otrzymuje lek na wizycie kwalifikacyjnej do procedury FMT, lek przyjmowany jest formie zawiesiny doustnej. W kolejnym dniu po zakończeniu przyjmowania wankomycyny pacjent przyjmuje preparat przeczyszczający (makrogole, pikosiarczan sodu), aby zmniejszyć ładunek bakteryjny C. difficile w jelitach.
W kolejnym dniu wykonuje się zaplanowaną procedurę FMT. Po zabiegu ok. 1 h pacjent nie powinien pić ani jeść , a następnie może powrócić do normalnej, codziennej aktywności. W pierwszej dobie po zabiegu FMT zalecane jest pozostanie na diecie lekkostrawnej.
